Ảnh bìa

Phương pháp giáo dục ở trường mầm non nước Đức

Người Đức nắm giữ một nửa số giải Nobel trên toàn thế giới và một trong những lý do họ làm được như vậy là nhờ cách họ giáo dục trẻ em từ nhỏ. Ngay từ bậc giáo dục mẫu giáo, người Đức đã có triết lý giáo dục mà các quốc gia khác cần học hỏi.

      Với những kiến thức xã hội, bài học về an toàn, kỹ năng mềm... giáo dục trẻ mầm non ở Đức thực sự khác biệt và tạo ra những thiên tài cho thế giới. Ở đây, trẻ em dưới 6 tuổi không hề được dạy bất cứ 1 mặt chữ hay con số nào. Nhà trường bị cấm dạy, ở nhà cha mẹ cũng chẳng có ý định dạy con những điều này. Bởi lẽ, họ quan niệm rằng việc học chữ chỉ là chuyện sớm muộn, vậy tại sao phải ép con "chín non" và giết chết đi những niềm vui, sự sáng tạo trong cuộc sống của chúng? Họ hy vọng trẻ em sẽ được vui vẻ, hồn nhiên đúng lứa tuổi trước khi chính thức đeo trên vai chiếc cặp nặng sách vở.

   Nếu các bố mẹ mong muốn con sẽ biết múa, biết hát, biết đọc hay viết trong trường mẫu giáo thì sẽ chỉ nhận về nỗi thất vọng tràn trề.

Tất cả những điều này không được dạy trong trường mẫu giáo Đức, bởi họ quan niệm phải để cho bé sống đúng với sự hồn nhiên, trong sáng của tuổi thơ.

Việc học năng khiếu, bố mẹ phải cho bé đến trường múa, hát, nhạc riêng, vì đó mới là chỗ tốt nhất cho bé.

Một điều thú vị ở những lớp học mầm non Đức đó là ngay ngày đầu đi học, trẻ sẽ được phát những vật dụng như bàn chải đánh răng, khăn mặt, 1 bộ quần áo, 1 bộ đồ không thấm nước, ủng cao su, dép đi trong nhà...

   Sau đó, các cô sẽ hướng dẫn tỉ mỉ các bé cách sử dụng trang thiết bị trong lớp ngay ở ngày đầu.

Đó là những vật dụng giúp bé cảm thấy thoải mái khi đi ra ngoài trời. Bởi trong suốt 3 năm học mầm non, trẻ em Đức mỗi ngày tối đa chỉ học nửa ngày vào buổi sáng, còn lại trẻ sẽ được ra ngoài tham gia các hoạt động vui chơi.

   Nhưng "vui chơi" ở đây không phải trẻ được "thả" muốn làm gì thì làm mà hoạt động trong khuôn khổ do giáo viên phụ trách.

Bộ phim tài liệu "Trường mẫu giáo trong rừng" là một ví dụ cho cách giáo dục mẫu giáo tại Đức.

9h15 sáng, các em xách ba lô đến lớp rồi theo cô giáo vào rừng học bài.

10h12, các em trèo cây dưới sự hướng dẫn của cô giáo. Một số em bị ngã từ trên cây xuống (độ cao thấp) cô giáo tới an ủi tiếp tục thử thách lần nữa.

10h30, các bé được cô hướng dẫn cầm cưa, búa để tự cưa gỗ, đóng đinh và làm ra những món đồ thủ công yêu thích.

Buổi trưa, các em ngồi quây quần bên nhau, ăn trưa. Chiều, các bé lại tham gia khóa học đi trên dây thừng. Nếu bé nào không thích có thể ngồi dưới đọc sách.

3h45 chiều, đến giờ tan học, phụ huynh tới đón con về.

Tùy vào thời tiết, các bé sẽ có những bài học khác nhau. Ngay cả khi nhiệt độ âm 20 độ C, trời có gió hay tuyết, các lớp học trong rừng vẫn được tổ chức.

   Trên toàn nước Đức có tới 1.500 trường mẫu giáo trong rừng như thế này. Thông qua các bài học, giáo viên dạy cho trẻ các kỹ năng khác nhau và tăng khả năng thích ứng của trẻ trong mọi hoàn cảnh.

Ngoài các lớp học mẫu giáo trong rừng nói trên, giáo dục ở Đức cũng chú trọng vào những vấn đề sau:

Kiến thức xã hội cơ bản

   Điểm khác biệt lớn nhất giữa nhà trẻ Đức là họ không phân biệt tuổi tác. Trong một lớp sẽ có các bé ở độ tuổi khác nhau học chung. Bởi thầy cô không hề dạy kiến thức, mà bất cứ đứa trẻ nào cũng có thể làm những công việc thủ công tùy theo sở thích của mình như: tô màu, vẽ tranh, gấp giấy, ghép hình, chơi trò chơi, vẽ tranh, cắt dán...Điều này cũng giúp chúng có thể chủ động làm những việc cụ thể ngay khi còn nhỏ.

   Ở lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục Đức tập trung trau dồi kiến thức xã hội cho các bé. Ngoài buổi học ở trường, các bé được giáo viên đưa tới các cơ quan chính quyền địa phương, tận mắt chứng kiến quá trình làm việc ở đó và biết mặt các bác lãnh đạo nơi đây. Trẻ sẽ được đi tham quan thực tiễn bưu điện, sở cảnh sát, siêu thị, bệnh viện,...

   Tại đây, các bé sẽ được học cách gửi 1 lá thư, chọn hàng, trả tiền, xếp hàng khi đi tàu điện, tìm sự trợ giúp của cảnh sát khi gặp tình huống xấu...

Trau dồi khả năng tự chăm sóc bản thân của trẻ

Các trường mẫu giáo Đức chú trọng tới việc dạy trẻ cách tự chăm sóc bản thân như đi vệ sinh, cách phối quần áo hàng ngày và hình thành phong cách thẩm mỹ riêng cho trẻ.

   Một số trường mầm non lại bày máy móc cũ cho các bé tiếp xúc hoặc sửa chữa, lên lịch hẹn cùng bạn bè...

Sau 3 năm học mầm non, trẻ em Đức có thể tự lập hoàn toàn trong việc vệ sinh cá nhân: đánh răng, rửa mặt, mặc quần áo, đi giày, xúc cơm,tự dọn dẹp, sắp xếp phòng riêng thay vì dạy trẻ những bài học phát triển trí thông minh sớm.

   Ngoài ra, hầu hết các bé còn học được cách quản lý thời gian, lên kế hoạch, sắp xếp đồ chơi, tự tìm cảnh sát, đi mua đồ... 1 đứa trẻ 6 tuổi ở Đức có khả năng tự lập, tự lo liệu rất mạnh mẽ.

Nâng cao nhận thức về an toàn cho trẻ

   Các trường mẫu giáo Đức thường tổ chức cho các bé tới tham quan đồn cảnh sát chứ không dùng cảnh sát để dọa trẻ em như một số nơi thường áp dụng.

   Trong buổi tham quan này, giáo viên sẽ phổ biến cho các em về vai trò của cảnh sát. Ngoài ra trẻ sẽ được hướng dẫn cách gọi cảnh sát khi gặp trường hợp khẩn cấp để trẻ hiểu nhiệm vụ của cảnh sát là gì.

Hiểu biết và tiếp xúc với thiên nhiên

Ngoài các giờ học trên lớp, trẻ em Đức thường xuyên có giờ học ngoài trời để tìm hiểu về thiên nhiên, cây cỏ. Giáo viên còn dạy các em cách nhận biết các loại hoa, cây xanh.

 Xây dựng phẩm chất, ý chí cho con trẻ

   Người Đức vốn có tính kỷ luật cao, họ đề cao sự nghiêm khắc, tự giác, trung thực và cẩn thận trong lao động. Từ khi học mầm non, những đứa trẻ đã thấm nhuần tư tưởng trách nhiệm, tự giác, trung thực... Các bé được cô giáo tỉ mỉ chỉ ra lỗi sai, thậm chí từng dấu chấm, dấu phẩy để tạo thành thói quen chỉn chu trong mọi việc.

   Các cha mẹ và cả thầy cô ở Đức không có thói quen làm việc hộ, phải để trẻ chịu trách nhiệm với những việc mà mình đã làm.

Khi trẻ bất cẩn đụng phải bạn khác, trẻ phải tự mình xin lỗi; chơi xong đồ chơi thì phải tự mình dọn dẹp. Trẻ bị ngã nếu không nghiêm trọng thì cũng phải tự đứng dậy. Họ làm điều này với hy vọng từ nhỏ trẻ đã biết chịu trách nhiệm, biết cách chăm sóc người khác, chứ không phải cứ luôn nhận sự chăm sóc từ người khác.

Bồi dưỡng năng lực và sự tự tin cho trẻ

   Ở Đức, việc nuôi dưỡng sự tự tin cho trẻ được đánh giá rất cao. Các bé làm gì, cho dù chỉ là 1 chút tiến bộ nhỏ cũng được các cô khuyến khích và khen ngợi, do đó, bé tự tin làm mọi thứ theo sở thích.

Thầy cô và cha mẹ tuyệt đối không vì thành tích tốt xấu mà phủ nhận sự ưu tú và nỗ lực trong cả quá trình của trẻ.

Tất nhiên nếu bé có hành động không đúng thì các cô sẽ nhắc nhở và giải thích cho bé hiểu. Không có chuyện các cô dùng thước kẻ đánh bé bao giờ. Cách kỷ luật không đòn roi này khiến lại trẻ mạnh dạn và tự tin.

Mỗi đứa trẻ khi tới lớp học đều cảm thấy hạnh phúc thật sự với những gì nó đã làm, đang làm, sẽ làm.

Nhiều khi phụ huynh tới đón mà các con còn lưu luyến thầy cô và bè bạn, đó quả thật là sự thành công của giáo dục mầm non ở Đức!

Chương trình chẳng học gì mà học tất cả khiến trẻ cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc, tự tin và có đầy đủ kỹ năng để lên những cấp học lớn hơn.

Theo An Nhiên và M52 Nhịp sống Việt