Chung tay xây dựng một tương lai hòa nhập: Thúc đẩy giáo dục và chăm sóc sức khỏe cho người khuyết tật

Nhân dịp Ngày Quốc tế Người khuyết tật, chiều 03/12/2025, Hội thảo Đánh giá giữa kỳ Giai đoạn 2 Chương trình chung của Liên Hợp Quốc “Chung tay xây dựng một tương lai hòa nhập: Thúc đẩy giáo dục và chăm sóc sức khỏe cho người khuyết tật” đã diễn ra tại Nhà Xanh Một Liên Hợp Quốc, thủ đô Hà Nội.

Hội thảo do Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), phối hợp với Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tổ chức, nhằm nhìn lại những kết quả đạt được sau 16 tháng triển khai Giai đoạn 2 của Chương trình, đồng thời thảo luận các nội dung nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tới. Tham dự hội thảo có bà Ramla Khalidi – Trưởng đại diện thường trú UNDP, bà Silvia Danailov – Trưởng đại diện UNICEF, ông Matt Jackson – Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam, ông Tạ Ngọc Trí – Phó Trưởng Ban Chỉ đạo giáo dục trẻ khuyết tật và trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, Bộ Giáo dục và Đào tạo, bà đinh Việt Anh – Phó Chủ tịch Hội Người mù Việt Nam, cùng đại diện các Bộ, ngành Trung ương; các tổ chức xã hội, tổ chức của và vì người khuyết tật; các cơ sở giáo dục, y tế; đội ngũ thầy cô giáo, chuyên gia và người thụ hưởng chương trình.

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Ramla Khalidi – Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam nhấn mạnh tinh thần hợp tác và giá trị của Chương trình chung trong việc thúc đẩy hòa nhập người khuyết tật, phù hợp với chủ đề toàn cầu của Ngày Quốc tế Người khuyết tật năm 2025: “Thúc đẩy xã hội hòa nhập người khuyết tật vì sự tiến bộ của cả cộng đồng”.

Theo UNDP – cơ quan điều phối Chương trình chung của Liên hợp quốc,  sau 16 tháng triển khai Giai đoạn 2, Chương trình đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là việc xây dựng hệ thống đầu tiên tại Việt Nam về sản xuất và phân phối sách giáo khoa điện tử dễ tiếp cận, với 147 đầu sách đạt chuẩn quốc tế về tiếp cận, được cung cấp cho học sinh khuyết tật chữ in đang học trung học cơ sở và trung học phổ thông thông qua thư viện số và ứng dụng di động. Bên cạnh đó, chương trình đã có bước tiến đáng khích lệ trong việc thúc đẩy giáo dục hòa nhập. Hơn 100 giáo viên và cán bộ quản lý đã được đào tạo về các kỹ năng giáo dục hòa nhập thực hành như: lập kế hoạch bài giảng dựa trên Thiết kế phổ quát cho học tập (UDL) và hỗ trợ hành vi tích cực.

Mặt khác, Chương trình cũng góp phần cải thiện khả năng tiếp cận thông tin về sức khỏe sinh sản cho người khuyết tật và gia đình tại 3 xã của thành phố Cần Thơ, dựa trên chương trình tập huấn cho nhân viên y tế, lực lượng nòng cốt cộng đồng và hội viên các tổ chức của người khuyết tật. Đồng thời, đã lồng ghép thành công giáo dục giới tính toàn diện vào hoạt động giảng dạy thường xuyên tại 3 trường học ở Đà Nẵng.

Đây là những kết quả đạt được khi sự lãnh đạo của các cơ quan nhà nước, tiếng nói của các tổ chức của người khuyết tật, sự cống hiến của cộng đồng và các cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc cùng hội tụ vì một mục tiêu chung: xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn cho người khuyết tật.

Phát biểu tại hội thảo, bà Đinh Việt Anh – Phó Chủ tịch Hội Người mù Việt Nam khẳng định ý nghĩa đặc biệt của Chương trình chung đối với cộng đồng người khuyết tật. Trong các hoạt động của chương trình, Hội vinh dự tham gia hợp phần xây dựng hệ thống sản xuất và phân phối tài liệu học tập dễ tiếp cận, giúp học sinh khuyết tật chữ in lần đầu tiên có cơ hội tiếp cận sách giáo khoa và tài liệu học tập dưới định dạng điện tử EPUB một cách đầy đủ và bình đẳng. Theo bà Đinh Việt Anh, kết quả của Chương trình không chỉ nằm ở con số đầu sách, số lượng hoạt động hay số lượt người thụ hưởng, mà còn ở sự thay đổi về cách tiếp cận, trong đó người khuyết tật được đặt ở vị trí trung tâm, được lắng nghe và trực tiếp tham gia vào quá trình xây dựng, thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng học tập và cuộc sống cho chính cộng đồng người khuyết tật. Đây chính là nền tảng để nền giáo dục, y tế đảm bảo chất lượng và bền vững hơn.

Cùng với việc tiếp tục thực hiện hiệu quả các hoạt động của chương trình, trong bối cảnh Việt Nam đang tiến tới việc thống nhất một bộ sách giáo khoa sử dụng trên toàn quốc từ năm học 2026–2027, Hội Người mù Việt Nam mong muốn Chương trình chung của Liên Hợp Quốc sẽ tiếp tục đồng hành cùng tổ chức Hội trong việc chuyển đổi bộ sách được lựa chọn sang định dạng điện tử EPUB dễ tiếp cận cho học sinh khuyết tật. Sự hỗ trợ này sẽ bảo đảm rằng, dù sách giáo khoa thay đổi theo lộ trình mới, học sinh khuyết tật vẫn được tiếp cận đầy đủ nội dung học tập, không bị gián đoạn và không ai bị bỏ lại phía sau.

Tại hội thảo, các đại biểu đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Đà Nẵng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Cần Thơ, Hội Người khuyết tật thành phố Cần Thơ... cùng các bậc phụ huynh, các em học sinh đã làm rõ thêm những thành tựu của chương trình và mong muốn những thành tựu đó sẽ tiếp tục được phát huy trong thời gian tới.

Toàn thể các đại biểu thống nhất rằng, hội thảo đánh giá giữa kỳ không chỉ là dịp nhìn lại những kết quả đã đạt được, mà còn là cơ sở quan trọng để tăng cường phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, tổ chức của người khuyết tật và các cơ quan Liên Hợp Quốc, nhằm hoàn thành chương trình chung vào năm 2026, hướng tới mục tiêu xây dựng một xã hội nơi mọi người, dù có hay không có khuyết tật, đều có cơ hội học tập, chăm sóc sức khỏe và đóng góp cho sự phát triển chung của cộng đồng. Trong niềm hân hoan của Ngày Quốc tế người khuyết tật và thành công hơn một nửa chặng đường của Chương trình, các đại biểu đã cùng cất vang bài hát: “Chung nhịp trái tim”, sáng tác của em Minh Tú – học sinh khiếm thị Trung tâm Giáo dục thường xuyên – Giáo dục nghề nghiệp Nguyễn Văn Tố với sự hỗ trợ của Ai để thể hiện tinh thần đoàn kết và quyết tâm chung tay hành động vì một tương lai hòa nhập cho người khuyết tật.

Tuấn Minh