Tăng cường cơ hội việc làm và hòa nhập xã hội cho người khiếm thị tại Việt Nam

Trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, hiện nay, Hội Người mù Việt Nam có tổ chức tại 58/63 tỉnh, thành phố trong cả nước, với gần hơn 73 nghìn hội viên. Trong quá trình hoạt động, Hội luôn xác định hỗ trợ hội viên tạo việc làm và có thu nhập ổn định là một nhiệm vụ trọng tâm. Bên cạnh các lớp dạy nghề được tổ chức tại Trung tâm Đào tạo cán bộ Phục hồi chức năng thuộc Trung ương Hội và 14 trung tâm đào tạo nghề tại các địa phương, các Tỉnh, Thành hội chưa có trung tâm vẫn tổ chức nhiều lớp đào tạo nghề khi có điều kiện, góp phần tăng thêm cơ hội việc làm cho hội viên.

Trong những năm gần đây, bên cạnh việc phát triển các nghề truyền thống như xoa bóp, sản xuất thủ công mỹ nghệ, làm nông nghiệp, Hội đã phối hợp với các tổ chức trong và ngoài nước, triển khai các chương trình, dự án nhằm mở rộng cơ hội việc làm cho người khiếm thị trong các lĩnh vực mang tính hòa nhập cao hơn.

Để nắm bắt thông tin và kịp thời hỗ trợ cho các bạn học sinh, sinh viên, Trung ương hội đã thành lập mạng lưới sinh viên khiếm thị tại Hà Nội vào năm 2020 và mở rộng trên toàn quốc vào đầu năm 2022. Đây là nền tảng quan trọng giúp sinh viên khiếm thị chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong học tập và tìm kiếm việc làm. Mạng lưới cũng kết nối sinh viên với các tổ chức, doanh nghiệp, đồng thời cải thiện khả năng tiếp cận chính sách, pháp luật và kỹ năng nghề nghiệp.

Ảnh: Các đại biểu tham dự Hội thảo Khu vực về Việc làm năm 2024 với chủ đề: “Nâng cao năng lực thông qua tạo việc làm cho người khiếm thị" được tổ chức tại thủ đô Hà Nội trong hai ngày 3,4/12.

Nhằm  mở rộng cơ hội việc làm cho người khiếm thị, Hội đã mở các lớp đào tạo nghề mới như thương mại điện tử, dán nhãn dữ liệu…Đặc biệt, với sự phát triển của thương mại điện tử, Hội đã tổ chức các khóa học bán hàng trực tuyến, giúp một số hội viên khởi nghiệp thành công, một số khác được tuyển dụng vào các công ty và có thu nhập ổn định. Các khóa học dán nhãn dữ liệu cũng đã giúp hàng trăm người khiếm thị ký hợp đồng làm việc với các công ty công nghệ, đặc biệt trong giai đoạn khó khăn do đại dịch COVID-19.

Nhằm đa dạng hoá thêm các ngành nghề của người khiếm thị, năm 2023, Hội triển khai thí điểm khóa đào tạo nghề pha chế đồ uống. Tiếp nối thành công đó, năm 2024, hội triển khai dự án “Đào tạo nghề pha chế đồ uống và tạo việc làm cho người khiếm thị tại Việt Nam” với sự hỗ trợ từ Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) và Siloam International. Dự án đặt mục tiêu đào tạo 36 người khiếm thị và mở 3 quán cà phê từ năm 2024 đến 2026. Hiện tại, Trung tâm Đào tạo cán bộ  PHCN cho người mù đã vận hành quán cà phê đầu tiên tại Hà Nội. Đồng thời, Hội đang tích cực kết nối học viên tốt nghiệp với các quán khác để tìm cơ hội việc làm.

Với hơn 1 nghìn cơ sở xoa bóp do Hội quản lý và do hội viên tự đứng ra thành lập tạo việc làm cho 5 nghìn người khiếm thị, nghề xoa bóp bấm huyệt vẫn là nghề mũi nhọn mang lại việc làm và thu nhập cho đa số hội viên trong độ tuổi lao động. Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong nghề này, Trung tâm Đào tạo cán bộ PHCN cho người mù đã tổ chức hai khóa đào tạo Y sĩ Y học cổ truyền cho 48 học viên khiếm thị, mỗi khóa các học viên học trong 2 năm, và các khóa nâng cao về tác động cột sống, xoa bóp Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Thụy Điển và Pháp. Những nỗ lực này đã giúp nâng cao chất lượng dịch vụ xoa bóp và mở rộng cơ hội việc làm.

Không chỉ đào tạo nghề, nâng cao tay nghề, những kỹ năng bổ trợ như công nghệ thông tin, sống độc lập, kỹ năng khởi nghiệp và quản trị doanh nghiệp nhỏ và vừa… đã được các Trung tâm, các cấp Hội tổ chức thường xuyên. Các khóa học này hỗ trợ người khiếm thị phát triển kế hoạch kinh doanh, quản lý tài chính và vận hành doanh nghiệp của riêng mình. Các lớp học sử dụng máy tính, điện thoại thông minh, kỹ năng truyền thông sáng tạo, viết CV, tìm kiếm việc làm, dịch vụ khách hàng, thuyết trình, thuyết phục và các kỹ năng cần thiết tại nơi làm việc đã giúp hội viên tự tin, chủ động nộp hồ sơ tuyển dụng tại nhiều doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ hoặc đứng ra tự kinh doanh, bán hàng online.

Ngoài ra, Hội đã phối hợp với các Trung tâm Trợ giúp Pháp lý và luật sư tổ chức các buổi tập huấn, giúp hội viên hiểu rõ quyền lợi, chính sách hỗ trợ của nhà nước và trách nhiệm khi tham gia thị trường lao động. Các diễn đàn và buổi tư vấn pháp lý đã góp phần giải quyết những khó khăn, vướng mắc của hội viên trong quá trình làm việc.

Với rất nhiều hội viên làm kinh tế, thì nguồn vốn vay từ Quỹ Quốc gia về việc làm đã giúp anh chị em vững tin hơn rất nhiều khi bắt đầu khởi nghiệp. Trải qua 32 năm, chính sách này đã giúp nhiều hội viên vươn lên không chỉ thoát nghèo mà còn trở thành những hộ gia đình khá giả, sở hữu khối tài sản nhiều người mong ước. Đặc biệt, từ cái nôi của Hội, một số người mù đã có cơ hội làm việc trong cac cơ quan của Liên hợp quốc, các tổ chức phí chính phủ, các doanh nghiệp và các công ti công ty công nghệ.

Mặc dù vậy, công tác tạo việc làm cho người khiếm thị còn gặp nhiều khó khăn do nhận thức trong cộng đồng và các nhà tuyển dụng về khả năng của người khiếm thị; do thiếu nguồn lực và kinh phí để thực hiện các khóa đào tạo và hỗ trợ người khiếm thị, những rào cản về công nghệ, kiến thức và kỹ năng của người khiếm thị…  Bên cạnh những giải pháp như: Tăng cường các hoạt động của Mạng lưới Sinh viên Khiếm thị; Nâng cao nhận thức về năng lực và tiềm năng của người khiếm thị; mở rộng và nâng cao chất lượng các chương trình đào tạo nghề và phổ biến chính sách về lao động, việc làm cho người khiếm thị, gia đình, người sử dụng lao động và cộng đồng; Hội sẽ tiếp tục kết nối, hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp để tổ chức diễn đàn trình bày các mô hình việc làm thành công, mở rộng cơ hội việc làm hòa nhập; triển khai các chương trình thực tập, thử việc cho người khiếm thị; hỗ trợ người khiếm thị làm quen với công việc mới. Ngoài ra, việc vận động chính sách về đào tạo nghề và tạo việc làm, bao gồm việc tuyển dụng người khuyết tật; khuyến nghị các bệnh viện y học cổ truyền tuyển dụng y sĩ khiếm thị đáp ứng yêu cầu chuyên môn cũng là giải pháp, mục tiêu được Hội đặt ra trong thời gian tới.

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng đòi hỏi kỹ năng và tính hòa nhập, Hội Người mù Việt Nam xác định việc hỗ trợ việc làm cho người khiếm thị không chỉ là sứ mệnh cốt lõi mà còn là cam kết lâu dài. Với sự hợp tác và hỗ trợ từ các cơ quan nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng, chúng tôi tin tưởng rằng người khiếm thị sẽ có nhiều cơ hội vươn lên, khẳng định bản thân và đóng góp vào sự phát triển của xã hội.

Đinh Việt Anh